Bab 12 Janjang

1.1.2a Menetukan Sebutan Tertentu dalam Suatu Janjang Aritmetik (Contoh Soalan)
Contoh 1:
Jika sebutan ke-20 dalam suatu janjang aritmetik ialah 14 dan sebutan ke-40 ialah 6,
Cari
(a) sebutan pertama dan beza sepunya,
(b) sebutan ke-10.

Penyelesian:
(a)
T20 = 14
a + 19d = 14 ----- (1) (Tn = a + (n– 1) d
T40 = – 6
a + 39d = – 6 ----- (2)
(2) – (1),
20d = – 20 
d = – 1 
Gantikan d = – 1 ke dalam (1),
a + 19 (– 1) = 14
a = 33

(b)
T10 = a + 9d
T10 = 33 + 9 (– 1)
T10 = 24



Contoh 2:
Sebutan ke-3 dan sebutan ke-7 dalam suatu janjang aritmetik ialah 20 dan 12 masing-masing.
(a) Hitung sebutan ke-20.
(b) Cari sebutan dengan nilainya ialah 34.

Penyelesian:
(a)
T3 = 20
a + 2d = 20 ----- (1) ← (Tn= a + (n – 1) d
T7 = 12
a + 6d = 12 ----- (2)
(2) – (1),
4d = – 8 
d = – 2 
Gantikan d = – 2 ke dalam (1),
a + 2 (– 2) = 20
a = 24
T20 = a + 19d
T20 = 24 + 19 (– 2)
T20 = –4

(b)
Tn = –34
a + (n – 1) d = –34
24 + (n – 1) (–2) = –34
(n – 1) (–2) = –58
n – 1 = 29
n = 30


Contoh 3:
Tiga sebutan pertama dalam suatu janjang aritmetik ialah 72, 65 dan 58.  
Sebutan ke-n bagi janjang ini adalah negatif.
Cari nilai terkecil n.

Penyelesian:
72, 65, 58
JA, a = 72, d = 65 – 72 = –7

Sebutan ke-n adalah negatif,
Tn < 0
a + (n – 1) d < 0
72 + (n – 1) (–7) < 0
(n – 1) (–7) < –72
n – 1 > –72/ –7
n – 1 > 10.28
n > 11.28
n mestilah satu integer, n = 12, 13, 14, ….
Maka nilai terkecil n = 12.

Bab 12 Janjang

(F) Hasil Tambah n Sebutan Pertama suatu Janjang Aritmetik

Hasil Tambah n Sebutan Pertama suatu Janjang Aritmetik 
   S n = n 2 [ 2a+( n1 )d ]      S n = n 2 ( a+l )
a = sebutan pertama
d = beza sepunya
n = bilangan sebutan
Sn = hasil tambah nsebutan pertama


Contoh:
Hitung hasil tambah bagi setiap janjang aritmetik yang berikut:
(a) –11, –8, –5, ... sehingga 15 sebutan pertama.
(b) 8,   10½,   13,...   sehingga 15 sebutan pertama.
(c) 5, 7, 9,....., 75 [Tip pintar: bilangan sebutan,n dalam suatu janjang aritmetik dapat dicari jika sebutan terakhir diketahui]

Penyelesaian:
(a)
–11, –8, –5, ...Cari S15
a = –11
d = –8 – (–11) = 3
S 15 = 15 2 [ 2a+14d ] S 15 = 15 2 [ 2( 11 )+14( 3 ) ]=150

(b)
8,   10½,   13,...   Cari S13
a = 8
d=10 1 2 8= 5 2 S 13 = 13 2 [ 2a+12d ] S 13 = 13 2 [ 2( 8 )+12( 5 2 ) ]=299

(c)
5, 7,  9,..., 75 ← (sebutan terakhir l ialah 75)
a = 5
d = 7 – 5 = 2
sebutan terakhir l= 75
Tn = 75
a + (n – 1)d = 75
5 + (n – 1)(2) = 75
(n – 1)(2) = 70
n – 1 = 35
n = 36
S n = n 2 ( a+l ) S 36 = 36 2 ( 5+75 )=1440

Bab 12 Janjang


1.1.2 Menetukan Sebutan Tertentu dan Bilangan Sebutan dalam Suatu Janjang Aritmetik

(C) Menentukan Sebutan Tertentu dalam suatu Janjang Aritmetik (J.A.)

Tn = a + (n − 1) d
dengan keadaan
a = sebutan pertama
d = beza sepunya
n = bilangan sebutan
Tn  = sebutan ke-n




(D) Bilangan Sebutan dalam suatu Janjang Aritmetik (J.A.)
Tip pintar: Bilangan sebutan dalam suatu janjang aritmetik dapat dicari jika sebutan terakhir diketahui.

Contoh 1
:
Cari bilangan sebutan bagi setiap janjang aritmetik yang berikut.
(a) 5, 9, 13, 17... , 121
(b) 1, 1.25, 1.5, 1.75,..., 8

Penyelesaian:
(a)
5, 9, 13, 17... , 121
JA,
a = 5, d = 9 – 5 = 4
Sebutan terakhir, Tn = 121
a + (n – 1) d = 121
5 + (n – 1) (4) = 121
(n – 1) (4) = 116
(n – 1) = 116 4  = 29
n = 30

(b)
1, 1.25, 1.5, 1.75,..., 8
JA,
a = 1, d = 1.25 – 1 = 0.25
Tn = 8
a + (n – 1) d = 8
1 + (n – 1) (0.25) = 8
(n – 1) (0.25) = 7
(n – 1) = 28
n = 29
 


(E) Sebutan Berturutan dalam suatu Janjang Aritmetik (J.A.)

 
  Jika a, b, c ialah tiga sebutan berturutan
  dalam suatu janjang aritmetik, maka
cb = ba
Contoh 2:
Jika x + 1, 2x + 3 dan 6 ialah tiga sebutan yang berturutan dalam suatu janjang aritmetik, cari nilai x dan beza sepunya.

Penyelesaian:
x + 1, 2x + 3, 6
cb = ba
6 – (2x + 3) = (2x + 3) – (x + 1)
6 – 2x – 3 = 2x + 3 – x – 1
3 – 2x = x + 2
x= 1 3 1 3 +1,  2( 1 3 )+3,  6 4 3 ,  3 2 3 ,  6 d=3 2 3 4 3 =2 1 3


Bab 3 Fungsi Kuadratik

3.2c Cari Titik Maksimum atau Titik Minimum suatu Fungsi Kuadratik dengan Kaedah Penyempurnaan Kuasa Dua (Contoh Soalan)

Contoh:
Dengan menggunakan kaedah penyempurnaan kuasa dua, nyatakan nilai maksimum atau nilai minimum bagi setiap fungsi kuadratik yang berikut.
Seterusnya, cari titik maksimum atau titik minimum dan nyatakan paksi simetri yang sepadan.
(a) f (x ) = x 2 + 6x + 7
(b) f (x ) = 2x 2 6x + 7
(c) f (x ) = 5 2x x 2
(d) f (x ) = 4 + 12x 3x 2

Penyelesaian:









Bab 3 Fungsi Kuadratik


3.2.2 Cari Titik Maksimum atau Titik Minimum suatu Fungsi Kuadratik dengan Kaedah Penyempurnaan Kuasa Dua

Langkah-langkah untuk menukarkan bentuk am fungsi kuadratik kepada bentuk penyempurnaan kuasa dua:
Bentuk am fungsi kuadratik: f (x) = ax2 + bx + c 
Bentuk penyempurnaan kuasa dua: f (x) = a (x + p)2 + q.

Langkah 1
: Pastikan pekali x2 adalah 1, dan lakukan pemfaktoran jika pekali x2 bukan 1.

Langkah 2
: Tambah  ( pekali x 2 ) 2 ( pekali x 2 ) 2

Langkah 3
: Menyempurnakan kuasa dua [tukar  f (x) = ax2 + bx + c kepada f (x) = a (x + p)2+ q].


Bab 3 Fungsi Kuadratik

3.3a Lakaran Graf Fungsi Kuadratik (Contoh)

Contoh:
Ungkapkan y = 5 + 4x x 2 dalam bentuk y = a (x + b )2 , dengan a , b, dan c sebagai pemalar. Seterusnya, nyatakan nilai maksimum, y, dan nilai x. Lakarkan lengkung y = 5 + 4x x 2 .

Penyelesaian:






Bab 3 Fungsi Kuadratik

3.3 Lakaran Graf Fungsi Kuadratik
Langkah-langkah melakar graf fungsi kuadratik f (x ) = ax 2 + bx + c adalah seperti berikut:
(a) Tentukan nilai a untuk mengetahui bentuk graf. 
(b) Cari titik maksimum/minimum graf
(c) Cari pintasan paksi-x graf
(d) Cari pintasan paksi-y graf


Contoh:
Lakar graf bagi fungsi kuadratik f (x ) = x 2 x 12

Penyelesaian:
(a) Bentuk graf
Pekali x2 adalah positif, maka graf adalah berbentuk parabola U dengan satu titik minimum.

(b) Titik minimum graf
Dengan penyempurnaan kuasa dua
f( x )= x 2 x12 f( x )= x 2 x+ ( 1 2 ) 2 ( 1 2 ) 2 12 f( x )= ( x 1 2 ) 2 1 4 12 f( x )= ( x 1 2 ) 2 12 1 4 Titik minimum =( 1 2 ,12 1 4 )

(c) Pintasan paksi-x, f (x ) = 0
 f (x ) = x 2 x 12
0 = x 2 x 12
(x + 5) (x – 6) = 0
x = – 5 atau x = 6

(d) ) Pintasan paksi-y, x = 0
 f (0) = (0)2 (0) 12 = 12


Bab 3 Fungsi Kuadratik


3.2.1 Cari nilai maksimum/ minimum dan paksi simetri suatu fungsi
Contoh:
Nyatakan nilai maksimum atau nilai minimum bagi setiap fungsi kuadratik berikut dan nilai x yang sepadan.
Seterusnya, cari titik maksimum atau titik minimum dan nyatakan paksi simetri yang sepadan.
(a) f (x) = 2(x – 3)2 + 4
(b) f (x) = 3(x – 4)2 + 10
(c) f (x) = 3(x + 2)2 – 9
(d) f (x) = 8 + 2(x + 5)2

Penyelesaian:




Bab 3 Fungsi Kuadratik

3.1b Graf Fungsi Kuadratik
1.      Graf fungsi kuadratik berbentuk parabola.
2.      Apabila pekali bagi x2 ialah positif, a > 0, graf adalah parabola berbentuk U .
3.      Apabila pekali bagi x2 ialah negative, a < 0, graf adalah parabola berbentuk ∩.



(A) Paksi simetri
Paksi simetri adalah satu garis tegak lurus yang melalui titik maksimum atau titik minimum graf parabola. 



Bab 3 Fungsi Kuadratik

3.1 Bentuk Am Fungsi Kuadratik


  Bentuk am fungsi kuadratik ialah

  f (x) = ax2 + bx + c

  dengan a, b dan c sebagai pemalar dan a ≠ 0,
  dan x adalah satu pembolehubah.



Contoh:
Tentukan sama ada setiap fungsi berikut ialah fungsi kuadratik.
(a) f (x) =(5x 3) (3x + 8)
(b) f (x) =2(3x + 8)
(c) f(x)= 5 2 x 2

Penyelesaian:
(a)
f (x ) = (5x 3) (3x + 8)
f (x ) = 15x 2 + 40x – 9x – 24
f (x ) = 15x 2 + 31x – 24 → fungsi kuadratik

(b)
f (x ) = 2(3x + 8)
f (x ) = 6x + 16 → bukan fungsi kuadratik

(c) bukan fungsi kuadratik